Η Ελλάδα σε αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσει 15 δισ. ευρώ εντός ασφυκτικών προθεσμιών
Το αίτημα για παράταση 18 μηνών στην ολοκλήρωση των έργων που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) υποστήριξε με ευρεία πλειοψηφία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για δεκάδες κράτη-μέλη, ανάμεσά τους και την Ελλάδα. Η σχετική πρόταση ψηφίστηκε από τις αρμόδιες επιτροπές Προϋπολογισμών και Οικονομικών του ΕΚ με 421 υπέρ σε σύνολο 656 ψήφων, καλώντας την Κομισιόν να προχωρήσει σε τροποποίηση του κανονισμού RRF.
Το πρόβλημα είναι ήδη μπροστά μας. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, τα έργα θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Αυγούστου 2026, με την τελική προθεσμία εκταμίευσης να εκπνέει τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία εμφανίζουν ήδη καθυστερήσεις, κινδυνεύοντας να χάσουν δισεκατομμύρια. Η Ελλάδα, παρά την πρόοδο που έχει σημειώσει, καλείται να ολοκληρώσει πάνω από 200 προαπαιτούμενα μέσα στους επόμενους μήνες, για να διασφαλίσει κεφάλαια άνω των 15 δισ. ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς το παρόν απορρίπτει οποιοδήποτε ενδεχόμενο παράτασης, επικαλούμενη τον ίδιο τον κανονισμό, που δεν επιτρέπει αλλαγές χωρίς ομοφωνία στο Συμβούλιο και κύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια. Αντ’ αυτού, προτείνει τα κράτη να επανεξετάσουν τα εθνικά τους σχέδια και να μεταφέρουν ανεκτέλεστα έργα σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το InvestEU ή το Ταμείο Συνοχής.
Αυστηρή αλλά ρεαλιστική η στάση των ευρωβουλευτών, με τους εισηγητές Βίκτορ Νεκρέσκου (Σοσιαλιστές) και Ζίγκφριντ Μουρεσάν (ΕΛΚ) να υπογραμμίζουν πως μόλις το 30% των στόχων και οροσήμων έχει επιτευχθεί. Τόνισαν την ανάγκη να υπάρξει θεσμική ευελιξία, διαχειριστική επιτάχυνση και σαφή εναλλακτική για έργα που κινδυνεύουν να μείνουν ημιτελή, ώστε να μη χαθούν πολύτιμοι πόροι.
Η πρόταση του ΕΚ θέτει επιπλέον ζητήματα δημοκρατικής συμμετοχής, ζητώντας ενίσχυση του ρόλου των περιφερειών και της κοινωνίας των πολιτών στον σχεδιασμό και την παρακολούθηση, καθώς και προτεραιότητα στη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και των κοινωνικών πολιτικών.
Για την Αθήνα, η ψήφος του ΕΚ μπορεί να μην έχει ακόμη δεσμευτική ισχύ, αποτελεί ωστόσο ισχυρό πολιτικό μήνυμα. Αν δεν υπάρξει προσαρμογή του ρυθμού και του εύρους των παρεμβάσεων, ο κίνδυνος να μείνουν ανεκμετάλλευτα δισεκατομμύρια ευρώ παραμένει απολύτως υπαρκτός.
