Έχουν γραφτεί πολλές ακαδημαϊκές μελέτες για το λαϊκισμό και για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί. Ειδικότερα, στην εποχή του Διαδικτύου και των «fake news» ο λαϊκισμός απέκτησε επιπλέον όπλα και αντιμετωπίζεται ακόμα πιο δύσκολα.
Ένα ερώτημα που προκύπτει, λοιπόν, είναι πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο λαϊκισμός και τα ψεύδη και αναφέρομαι εν προκειμένω στην ελληνική πολιτική σκηνή, όπου κάθε κόμμα στις προγραμματικές του δηλώσεις, αραδιάζει μια σειρά από εξαγγελίες και μόνο λίγοι μπορούν να αξιολογήσουν αν αυτά που υπόσχονται είναι υλοποιήσιμα.
Τι θα γινόταν, όμως, αν ένας αξιόπιστος φορέας αξιολογούσε τις εξαγγελίες των κομμάτων; Αυτή τη σκέψη έκανε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και απευθυνόμενος κατά τη διάρκεια του πρόσφατου debate – παρωδία στην ΕΡΤ στους υπόλοιπους πολιτικούς αρχηγούς πρότεινε τα προγράμματα των κομμάτων, μετά την πρώτη κάλπη, να πάνε για κοστολόγηση στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Η ίδια πρόταση εκφράστηκε και δια του Υπουργού Επικρατείας και Κυβερνητικού Εκπροσώπου Άκη Σκέρτσου ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά πως τα οικονομικά προγράμματα των κομμάτων πρέπει να είναι αξιόπιστα και υλοποιήσιμα. Γι’ αυτό το λόγο προσκάλεσε και προκάλεσε τα κόμματα να συμφωνήσουν σε δυο πράγματα:
1) Να στείλουν άμεσα τα οικονομικά τους προγράμματα προς κοστολόγηση σε έναν από τους ακόλουθους τρεις φορείς, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο ή την Τράπεζα της Ελλάδος.
2) Να υπερψηφίσουν στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο νομοθετική ρύθμιση που θα υποχρεώνει τα κόμματα να υποβάλλουν προς κοστολόγηση τα οικονομικά τους προγράμματα στο Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο πριν τα ανακοινώσουν επίσημα.
Με αυτόν τον τόσο απλό και διαφανή τρόπο οι πολίτες θα μπορούμε να αξιολογήσουμε ευκολότερα ποιο κόμμα έχει κοστολογημένες προτάσεις και ποιο τάζει «λαγούς με πετραχήλια».
Δεν είναι όμως τόσο ο λαϊκισμός αυτό που πρέπει να προσέξουμε, γιατί αυτός είναι η μία όψη του προβλήματος και ενέχει τη συνείδηση ότι αυτό που λέω είναι ψευδές ή έστω το έχω μεγαλοποιήσει.
Το ουσιαστικό πρόβλημα προκύπτει όταν αυτά που λέω και αυτά που υπόσχομαι τα πιστεύω. Όταν δηλαδή έχω αυταπάτες. Τότε το πράγμα σοβαρεύει και γίνεται επικίνδυνο, γιατί αυτός που έχει τις αυταπάτες μπορεί να τύχει να κυβερνήσει και να μάθουμε με το δύσκολο τρόπο πόσο, πραγματικά, κοστίζει το οικονομικό του πρόγραμμα. Για το λόγο αυτό τα προγράμματα των κομμάτων έπρεπε να έχουν κοστολογηθεί από έναν αξιόπιστο φορέα χθες!
