Η υπόσχεση Μητσοτάκη που έγινε πράξη
Με μία κίνηση υψηλής πολιτικής και περιβαλλοντικής σημασίας, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε σήμερα, Δευτέρα 21 Ιουλίου, τη δημιουργία δύο νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων: ένα στο Ιόνιο Πέλαγος και ένα στις Νότιες Κυκλάδες. Η πρωτοβουλία αυτή δεν είναι απλώς άλλη μία περιβαλλοντική εξαγγελία – αποτελεί στρατηγική επένδυση σε κυριαρχία, μέλλον και διεθνή επιρροή.
Τα δύο πάρκα, που θα εκτείνονται σε συνολική έκταση 27.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ξεπερνούν ακόμη και τις αρχικές δεσμεύσεις που είχε αναλάβει ο Πρωθυπουργός στις παγκόσμιες Διάσκεψεις για τους Ωκεανούς και σηματοδοτούν ένα νέο, πιο τολμηρό περιβαλλοντικό μοντέλο διακυβέρνησης.
Καταφύγια ζωής – Σημεία κυριαρχίας
Τα Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα δεν είναι μόνο καταφύγια για δελφίνια, φάλαινες, κοραλλιογενείς ύφαλους και ευάλωτους οικοτόπους. Είναι σημεία κυριαρχικής παρουσίας του ελληνικού κράτους, με νομικά εργαλεία, μηχανισμούς επιτήρησης και καθορισμένες χρήσεις. Για πρώτη φορά, η Ελλάδα εφαρμόζει ολοκληρωμένο καθεστώς διαχείρισης στις πιο ευαίσθητες περιοχές του θαλάσσιου χώρου της, με απαγόρευση της μηχανότρατας και ενεργή συμμετοχή της επιστήμης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών.
Η θέσπιση των πάρκων λειτουργεί ως “έξυπνη άσκηση κυριαρχίας”, καθώς αποκτά περιβαλλοντικό πρόσημο η παρουσία της χώρας σε περιοχές υψηλού γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος. Ειδικά οι Νότιες Κυκλάδες – με τουριστική πίεση, περιβαλλοντική ευθραυστότητα και γεωγραφική θέση-κλειδί – μετατρέπονται σε υποδειγματικό πεδίο προστασίας και γεωπολιτικής σταθερότητας.
Το Ιόνιο ως φάρος θαλάσσιας διαχείρισης
Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ιονίου, έκτασης 18.000 km², περιλαμβάνει κρίσιμες περιοχές όπως η Ελληνική Τάφρος, φυσικό καταφύγιο για σπάνια θαλάσσια θηλαστικά. Οι περιοχές που εντάσσονται έχουν τεκμηριωθεί ως εξαιρετικής οικολογικής αξίας και βρίσκονται υπό έντονες ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως ο υποθαλάσσιος θόρυβος και οι συγκρούσεις με πλοία. Με τη δημιουργία του πάρκου, η Ελλάδα αποδεικνύει ότι μπορεί να συνδυάζει την περιβαλλοντική πολιτική με τη νηφάλια στρατηγική διεκδίκησης του θαλάσσιου χώρου της.
Παγκόσμιο κύρος μέσα από το θαλάσσιο αποτύπωμα
Η κίνηση της Ελλάδας αποκτά παγκόσμιο συμβολισμό, ενισχυμένο από τις διαρκείς αναφορές του Πρωθυπουργού στα διεθνή φόρα και τη συμμετοχή της χώρας στον διάλογο για την προστασία των Ωκεανών. Η επιλογή του να συνδέσει τη δράση του με το ντοκιμαντέρ Ocean του Sir David Attenborough προσθέτει ηθικό και συμβολικό βάρος στην πρωτοβουλία, τοποθετώντας την Ελλάδα όχι ως αποδέκτη αλλά ως φορέα περιβαλλοντικής ηγεσίας.
Η χώρα ξεπερνά τη στενή νησιωτική της εικόνα και αυτοπροσδιορίζεται ως “φωνή της θάλασσας” στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο, αναλαμβάνοντας ρόλο-μοντέλο στη βιώσιμη διαχείριση θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Το περιβάλλον ως γεωστρατηγικό εργαλείο
Η επιλογή των περιοχών που καλύπτουν τα νέα πάρκα μόνο τυχαία δεν είναι. Σε μία περίοδο κατά την οποία η Τουρκία επαναφέρει διαρκώς ζητήματα «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο, η θεσμική προστασία ευρύτερων θαλάσσιων περιοχών συνιστά ήπια αλλά σαφή γεωστρατηγική απάντηση. Η Ελλάδα, χωρίς να προκαλεί, θεσμοθετεί και προστατεύει — όχι απλώς δηλώνει. Και αυτό δημιουργεί νομικά, πολιτικά και οικολογικά τετελεσμένα.
Το επόμενο βήμα: Το Αιγαίο στο μικροσκόπιο
Η σημερινή ανακοίνωση είναι μόνο η αρχή. Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Νοτίου Αιγαίου 1 – Νότιες Κυκλάδες είναι το πρώτο βήμα σε ένα μεγαλύτερο σχέδιο, που θα επεκταθεί σταδιακά σε ολόκληρο το Αιγαίο. Ήδη υπάρχει η βάση στη Βόρεια Σποράδα με το Πάρκο Αλοννήσου, ενώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει θέσει σε διαβούλευση τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες για τα νέα πάρκα μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου, με στόχο να προχωρήσει σε Προεδρικά Διατάγματα έως τα τέλη Οκτωβρίου.
Η κλιμάκωση αυτής της πολιτικής μπορεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε ευρωπαϊκό υπόδειγμα θαλάσσιας πολιτικής, με θεσμική συνέχεια και ισχυρό εθνικό αποτύπωμα.
Το μέλλον ανήκει σε όσους το προστατεύουν
Η θάλασσα δεν είναι πλέον μόνο τουριστικός ή ενεργειακός πόρος. Είναι συμβολική, γεωστρατηγική και πολιτισμική προέκταση της ταυτότητας της χώρας. Με την απόφαση για τα δύο Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν περιορίζεται στη διαχείριση. Χαράσσει κατεύθυνση. Ορίζει ρόλο. Διαμορφώνει αρχές.
Και σε μία εποχή που το μέλλον μοιάζει εύθραυστο, η θάλασσα γίνεται ο χάρτης πάνω στον οποίο η Ελλάδα γράφει το δικό της κεφάλαιο ευθύνης και ελπίδας.
