Μάλλον υποκριτική η στάση του Αντώνη Σαμαρά
Η πρόσφατη δήλωση του Αντώνη Σαμαρά, μετά τη διαγραφή του από τη Νέα Δημοκρατία, ότι «χάλασε τη σούπα της μετάλλαξης της Νέας Δημοκρατίας σε Ποτάμι», εντάσσεται σε ένα ευρύτερο αφήγημα περί αντίστασης στη λεγόμενη “woke agenda”. Ωστόσο, η ίδια η πολιτική του ιστορία, και ειδικότερα η ψήφιση του αντιρατσιστικού Νόμου 4285/2014 επί πρωθυπουργίας του, αποκαλύπτει τις αντιφάσεις στις σημερινές τοποθετήσεις του. Είναι άραγε αυτή μια πράξη ιδεολογικής συνέπειας ή μια επίδειξη πολιτικής υποκρισίας;
Ο Αντιρατσιστικός Νόμος του 2014: Μια φιλελεύθερη στροφή
Το 2014, η κυβέρνηση Σαμαρά προώθησε και ψήφισε τον Νόμο 4285, που είχε ως στόχο την καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της υποκίνησης μίσους μέσω ποινικών διατάξεων. Ο νόμος εισήγαγε αυστηρές ποινές για την υποκίνηση ρατσιστικού μίσους και τη δημόσια άρνηση εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, όπως το Ολοκαύτωμα. Επιπλέον, ο νόμος αναγνώριζε ομάδες που προσδιορίζονται από τη θρησκεία, το φύλο, την ταυτότητα φύλου, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την αναπηρία, ως θύματα διακρίσεων που χρήζουν προστασίας.
Αυτή η νομοθεσία, αν και προσαρμογή στις ευρωπαϊκές επιταγές, έθεσε τη βάση για την προστασία της διαφορετικότητας και την καταπολέμηση του μίσους, στοιχείο που συχνά συνδέεται με τις αρχές της λεγόμενης woke agenda. Πώς λοιπόν ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς, που ως πρωθυπουργός ενέκρινε έναν τέτοιο νόμο, σήμερα κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία για μετάλλαξη προς μια πιο φιλελεύθερη κατεύθυνση;
Η σημερινή ρητορική του Σαμαρά
Με την πρόσφατη απομάκρυνσή του από τη Νέα Δημοκρατία, ο Σαμαράς επιχειρεί να εδραιωθεί ως εκπρόσωπος της δεξιάς πτέρυγας, επικαλούμενος αντίσταση σε ιδεολογικές επιρροές που ταυτίζονται με τον φιλελευθερισμό και την προάσπιση δικαιωμάτων μειονοτήτων. Η κατηγορία του ότι η Νέα Δημοκρατία μετατρέπεται σε «Ποτάμι» υπονοεί την υιοθέτηση θέσεων που χαρακτηρίζονται από αποδοχή της διαφορετικότητας και των δικαιωμάτων. Ωστόσο, οι πολιτικές του επιλογές του παρελθόντος δεν συνάδουν με τη σημερινή στάση του.
Ο Νόμος 4285/2014 ήταν ακριβώς το είδος νομοθεσίας που οι συντηρητικοί επικριτές της woke agenda συχνά καταγγέλλουν. Εισήγαγε έννοιες όπως η ταυτότητα φύλου και ο σεξουαλικός προσανατολισμός στη νομική προστασία και επέβαλε ποινές για πράξεις μίσους ή διακρίσεων εναντίον αυτών των ομάδων. Αντιφάσκει λοιπόν η τωρινή ρητορική του Σαμαρά με την υπογραφή αυτού του νόμου, ο οποίος θα μπορούσε να θεωρηθεί το επιστέγασμα μιας πιο προοδευτικής πολιτικής.
Υποκρισία ή αλλαγή στάσης;
Η ξαφνική αλλαγή του Σαμαρά θέτει ερωτήματα για τη συνέπεια και την αξιοπιστία του. Αν πραγματικά θεωρεί τη woke agenda ως απειλή για τις αρχές της συντηρητικής παράταξης, γιατί προώθησε έναν νόμο που ενσωμάτωνε τις ίδιες αξίες; Οι επιλογές αυτές δείχνουν ότι ο Σαμαράς είτε προσαρμόζει τη ρητορική του στις πολιτικές συγκυρίες είτε χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη ατζέντα για προσωπικά πολιτικά οφέλη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προώθηση του αντιρατσιστικού νόμου το 2014 δεν έγινε χωρίς αντιδράσεις. Τμήματα της Νέας Δημοκρατίας και άλλων συντηρητικών κύκλων είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους, αλλά η κυβέρνηση Σαμαρά επέλεξε να κινηθεί προς τη φιλελεύθερη κατεύθυνση, κυρίως για να εναρμονιστεί με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της χώρας. Η σημερινή του απόρριψη της «φιλελεύθερης μετάλλαξης» έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις τότε αποφάσεις του.
Η Νέα Δημοκρατία και η φιλελεύθερη ατζέντα
Η κατηγορία ότι η Νέα Δημοκρατία μετατρέπεται σε ένα κόμμα όπως το «Ποτάμι» δεν ευσταθεί, ειδικά αν ληφθούν υπόψη οι διαχρονικές επιλογές του κόμματος. Η υιοθέτηση μέτρων που προστατεύουν τις ευάλωτες ομάδες και καταπολεμούν τον ρατσισμό δεν είναι ένδειξη μετάλλαξης, αλλά συμβαδίζει με τις αρχές του κράτους δικαίου και της ισότητας.
Ο Σαμαράς επιλέγει να αγνοεί ότι η Νέα Δημοκρατία, επί της θητείας του, έκανε σημαντικά βήματα προς τη φιλελευθεροποίηση, εναρμονιζόμενη με τις αξίες της ΕΕ. Το να χαρακτηρίζει αυτές τις εξελίξεις ως «μετάλλαξη» δείχνει είτε στρατηγική αμνησία είτε σκόπιμη διαστρέβλωση της πραγματικότητας.
Η σημερινή στάση του Αντώνη Σαμαρά απέναντι στη woke agenda είναι υποκριτική, καθώς οι πολιτικές του επιλογές κατά τη θητεία του ως πρωθυπουργός έθεσαν τα θεμέλια για την προστασία δικαιωμάτων και την καταπολέμηση του ρατσισμού. Ο Νόμος 4285/2014, που υπερψήφισε, αποτελεί τρανή απόδειξη ότι τότε υιοθετούσε μια προσέγγιση που σήμερα καταγγέλλει.
Η πολιτική συνέπεια απαιτεί οι ηγέτες να παραμένουν πιστοί στις αρχές τους. Όταν αυτές αλλάζουν ανάλογα με τις συνθήκες, το μόνο που καταφέρνουν είναι να αποκαλύπτουν τις αντιφάσεις τους, υπονομεύοντας την αξιοπιστία τους τόσο στο εσωτερικό του κόμματός τους όσο και στην ευρύτερη πολιτική σκηνή.
