Σαν σήμερα, ο κόσμος χάνει όχι απλώς έναν θρύλο της μουσικής, αλλά έναν άνθρωπο που τόλμησε να πιστέψει ότι η τέχνη μπορεί να νικήσει τον κυνισμό της πραγματικότητας. Ο Τζον Λένον παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο παράδοξα σύμβολα του 20ού αιώνα: ένας καλλιτέχνης που μιλούσε για παγκόσμια ειρήνη, αλλά καταλάβαινε καλύτερα από πολλούς τα όρια της ανθρώπινης φύσης.
Η αλήθεια είναι πως ο Λένον δεν υπήρξε ποτέ απλώς ένας «χίπης της ειρήνης». Ήταν βαθιά πολιτικός — με τον δικό του τρόπο. Προσπαθούσε να αποδομήσει τον κόσμο χωρίς να τον καταστρέψει, να προτείνει συνύπαρξη χωρίς να αγνοεί τις συγκρούσεις που γεννά η ιστορία, η ταυτότητα, ο χαρακτήρας των λαών. Η ουτοπία του Imagine μπορεί σήμερα να διαβάζεται και ως άσκηση φαντασίας, αλλά πίσω της κρυβόταν μια αλήθεια: ο άνθρωπος χρειάζεται κάτι να ελπίζει, ακόμη κι αν αυτό δεν προσεγγίζεται εύκολα.
Ο Λένον ήξερε ότι η ειρήνη δεν είναι δεδομένη ούτε απλή· είναι μια συνεχής προσπάθεια. Κι όσο κι αν το όραμά του ξεφεύγει από τον ρεαλισμό που κυβερνά τα κράτη και τους θεσμούς, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η μουσική του λειτούργησε σαν υπενθύμιση πως οι κοινωνίες θέλουν και το όνειρο, όχι μόνο τον υπολογισμό.
Ίσως γι’ αυτό η κληρονομιά του παραμένει τόσο ισχυρή. Όχι επειδή μας έπεισε πως ο κόσμος μπορεί να γίνει ιδανικός, αλλά επειδή μας θύμισε ότι, ακόμη κι όταν γνωρίζουμε τις αδυναμίες του, η πίστη σε κάτι καλύτερο εξακολουθεί να έχει αξία.
Οραματιστής, ρομαντικός, ουτοπιστής;
Ίσως όλα μαζί — και ίσως γι’ αυτό ακόμη τον συζητάμε.
