Εν μέσω ακραίου καύσωνα, η κυβέρνηση εξέδωσε σαφείς οδηγίες για αναστολή υπαίθριων εργασιών. Η δημοτική αρχή Ιλίου φαίνεται να τις αγνόησε, με τραγική κατάληξη τον θάνατο 65χρονου εργαζομένου εν ώρα υπηρεσίας
Το πρωί του Σαββάτου 28 Ιουνίου, ένας εργαζόμενος της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ιλίου, ηλικίας 65 ετών, άφησε την τελευταία του πνοή εν ώρα υπηρεσίας. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Δήμου, ο άτυχος εργαζόμενος αισθάνθηκε έντονη αδιαθεσία και μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο νοσοκομείο «Αγία Όλγα», όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
Πίσω όμως από τη λιτή διατύπωση της ανακοίνωσης, βρίσκεται μια βαθιά τραγωδία και —πιθανώς— μια πολύ σοβαρή αλυσίδα παραλείψεων που εγείρουν ερωτήματα για την ασφάλεια των εργαζομένων στους δήμους, την ευθύνη των δημοτικών αρχών και την εφαρμογή των μέτρων προστασίας που έθεσε το ίδιο το Υπουργείο Εργασίας ενόψει του καύσωνα.
Καύσωνας και εργασίες υπό συνθήκες υψηλού κινδύνου
Το περιστατικό συνέβη κατά τη διάρκεια επίσημα προειδοποιημένου κύματος καύσωνα, με θερμοκρασίες που τοπικά ξεπέρασαν τους 42°C. Η ΕΜΥ είχε εκδώσει έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων, ενώ το Υπουργείο Εργασίας, με σαφείς οδηγίες από την Γενική Γραμματεία Εργασίας, είχε ήδη από τις 26 Ιουνίου απαγορεύσει κάθε εξωτερική εργασία σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μεταξύ 12:00 και 17:00, όταν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 38°C.
Η κυβέρνηση είχε ενεργοποιήσει μάλιστα το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για Προστασία Εργαζομένων σε συνθήκες καύσωνα, με ενισχυμένες επιθεωρήσεις του ΣΕΠΕ και κλιμακωτή αναστολή υπαίθριων δραστηριοτήτων.
Παρά τις σαφείς οδηγίες και το αυξημένο επίπεδο επιτήρησης, ο άτυχος εργαζόμενος βρισκόταν σε εξωτερική υπηρεσία και εκτελούσε χειρωνακτική εργασία, κατά παράβαση όλων των σχετικών εγκυκλίων.
Η σιωπή της δημοτικής αρχής
Η Δημοτική Αρχή Ιλίου, υπό τη δήμαρχο Αντριάνα Αλεβίζου, περιορίστηκε σε μία τυπική ανακοίνωση συλλυπητηρίων και τη ματαίωση των εκδηλώσεων της «Λευκής Νύχτας». Δεν έχει εκδοθεί καμία επίσημη ενημέρωση για το αν τηρήθηκαν τα μέτρα προστασίας των εργαζομένων ούτε αν διατάχθηκε Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ).
Η στάση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις, με την αντιπολίτευση να κάνει λόγο για εγκληματική αμέλεια.
Παρέμβαση Ζενέτου: «Απαράδεκτο να εργάζονται ευπαθείς ομάδες υπό καύσωνα»
Σε ανακοίνωσή του, ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Δημοκρατική Συνεργασία», πρώην δήμαρχος Νίκος Ζενέτος, άσκησε σκληρή κριτική στη διοίκηση Αλεβίζου, δηλώνοντας:
«Θεωρούμε απαράδεκτο να υποχρεώνονται εργαζόμενοι, ιδίως όσοι ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, να εκτελούν βαριές οικοδομικές εργασίες σε εξωτερικούς χώρους υπό συνθήκες καύσωνα. Στο παρελθόν, η διακοπή εργασιών που έθεταν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή των εργαζομένων αποτελούσε πάγια πρακτική.»
Επιπλέον, η παράταξη του Νίκου Ζενέτου πρότεινε να αφιερωθεί η φετινή Λευκή Νύχτα στη μνήμη του εκλιπόντος, ζητώντας να ονομαστεί «Λευκή Νύχτα – Νικόλαος Γραμματικόπουλος».
Νομικά ζητήματα: Από την αμέλεια στην ευθύνη
Ο αιφνίδιος θάνατος εργαζομένου κατά την εργασία, ιδίως υπό συνθήκες καύσωνα και χωρίς λήψη επαρκών μέτρων, δύναται να συνιστά εργατικό ατύχημα με ποινικές, αστικές και διοικητικές διαστάσεις.
Πιθανές συνέπειες:
• Ποινική ευθύνη αιρετών και προϊσταμένων για ανθρωποκτονία από αμέλεια (άρθρο 302 ΠΚ)
• Διοικητικά πρόστιμα από το ΣΕΠΕ για παραβίαση μέτρων ασφάλειας (Ν. 3850/2010)
• Αστική ευθύνη του Δήμου Ιλίου για ηθική βλάβη/ψυχική οδύνη των συγγενών
Σε αντίστοιχες υποθέσεις στο παρελθόν, έχουν επιβληθεί αποζημιώσεις άνω των 100.000 ευρώ και έχουν κινηθεί ποινικές διώξεις κατά δημάρχων και διευθυντικών στελεχών ΟΤΑ.
Αναπάντητα ερωτήματα που εκθέτουν τη δημοτική αρχή
1. Είχε δοθεί εντολή διακοπής εξωτερικών εργασιών λόγω καύσωνα;
2. Υπήρχε σχέδιο αντιμετώπισης θερμικής καταπόνησης εργαζομένων στον Δήμο Ιλίου;
3. Γιατί ένας 65χρονος υπάλληλος, ευάλωτος λόγω ηλικίας, εκτελούσε βαριά εξωτερική εργασία εν μέσω ακραίων θερμοκρασιών;
4. Έγινε ενημέρωση στους εργαζόμενους για τα μέτρα προστασίας σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Εργασίας;
5. Πότε θα ξεκινήσει ΕΔΕ και ποιος θα ελεγχθεί για τυχόν ποινικές ευθύνες;
Το τραγικό περιστατικό στον Δήμο Ιλίου δεν είναι «απλώς» μια ανθρώπινη απώλεια. Είναι μια δοκιμασία για την αξιοπιστία του κρατικού μηχανισμού, τη λειτουργία των ΟΤΑ και την ευαισθησία της πολιτικής ηγεσίας σε ζητήματα εργατικής ασφάλειας.
Η κυβέρνηση έλαβε εγκαίρως και με σαφήνεια τα απαραίτητα μέτρα. Η παράλειψη εφαρμογής τους από τη δημοτική αρχή Ιλίου, αν επιβεβαιωθεί, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη — ούτε πολιτικά, ούτε ηθικά, ούτε νομικά.
