Η Ελλάδα δείχνει αποφασισμένη να μην αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη. Στην εποχή που η Ευρωπαϊκή Ένωση γυρίζει οριστικά σελίδα στην ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία, η Αθήνα δεν περιορίζεται απλώς στο ρόλο του «διαμετακομιστή», αλλά επιχειρεί να μετατραπεί στον νέο πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας της ευρύτερης περιοχής. Και δεν το κρύβει. Με σαφήνεια και αυτοπεποίθηση, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε το μήνυμα από το Ζάππειο, στο περιθώριο της Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας: η Ελλάδα είναι πλέον η πύλη της Ευρώπης για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Το διακύβευμα είναι μεγάλο. Δεν πρόκειται μόνο για οικονομική θέση, αλλά για καθαρά γεωστρατηγική αναβάθμιση. Όσο η Ευρώπη απομακρύνεται από τη ρωσική ενέργεια, τόσο η Τουρκία χάνει το πλεονέκτημα του Turk Stream — και τόσο περισσότερο η Ελλάδα καθίσταται απαραίτητος κρίκος της νέας αλυσίδας. Ο Κάθετος Διάδρομος, που ενώνει τον Νότο με τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, είναι πια η ραχοκοκαλιά της ενεργειακής ενοποίησης, με τις πλωτές εγκαταστάσεις στη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη να αποτελούν τα στρατηγικά «πνευμόνια» του σχεδίου.
Από τη γεωγραφία στην ισχύ – Η Ελλάδα ως ενεργειακός κόμβος και διπλωματικός πολλαπλασιαστής
Το μήνυμα που εκπέμπεται προς πάσα κατεύθυνση είναι ξεκάθαρο: η Αθήνα δεν περιμένει απλώς τις εξελίξεις, τις προκαλεί. Οι συμφωνίες που υπέγραψαν οι διαχειριστές των ενεργειακών δικτύων Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας δείχνουν ότι η χώρα μας έχει αντιληφθεί τη συγκυρία και την αξιοποιεί μεθοδικά. Η υπογραφή κοινής επιστολής για την έναρξη νέων διασυνοριακών προϊόντων φυσικού αερίου δεν είναι μια γραφειοκρατική λεπτομέρεια, αλλά το προοίμιο μιας νέας εποχής όπου η Ελλάδα καθορίζει την πορεία του αμερικανικού LNG προς την καρδιά της Ευρώπης.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρακολουθούν στενά το ελληνικό ενεργειακό σχέδιο. Οι επαφές με την αμερικανική αναπτυξιακή τράπεζα DFC και η παρουσία του Αμερικανού υπουργού Ενέργειας στην Αθήνα υποδηλώνουν ενδιαφέρον που ξεπερνά το επιχειρηματικό επίπεδο και αγγίζει τον σκληρό πυρήνα της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας–ΗΠΑ. Γιατί όταν η Ελλάδα μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο, ενισχύει παράλληλα τον ρόλο της ως προπύργιο σταθερότητας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία, φυσικά, βλέπει το έδαφος να μετακινείται κάτω από τα πόδια της. Ο τουρκικός τύπος, ακόμη και τα αντιπολιτευόμενα μέσα, δείχνουν ανήσυχα μπροστά στη δυναμική της ελληνικής στρατηγικής. Η Άγκυρα γνωρίζει ότι η ενεργειακή απομόνωση ισοδυναμεί με απώλεια επιρροής. Και η Αθήνα το γνωρίζει ακόμη καλύτερα.
Η πραγματικότητα είναι πως η Ελλάδα δεν επιδιώκει σύγκρουση αλλά υπεροχή μέσω προνοητικότητας. Επενδύει σε υποδομές, ενισχύει τις συνεργασίες της, και κρατά ανοιχτό δίαυλο με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και την Κύπρο. Πρόκειται για μια ψύχραιμη, αλλά αποφασιστική εξωτερική πολιτική που συνδυάζει ενεργειακή αυτάρκεια και διπλωματική επιρροή.
Στη νέα εποχή της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας, η Ελλάδα δεν είναι πια παρατηρητής. Είναι τοποτηρητής της σταθερότητας, πυλώνας των αμερικανικών συμφερόντων και, κυρίως, ο παίκτης που σχεδιάζει το αύριο με βάση τη λογική και όχι τον τυχοδιωκτισμό. Κι αυτό, όσο κι αν ενοχλεί κάποιους στη γειτονιά μας, είναι η πραγματική απόδειξη εθνικής αυτοπεποίθησης.
