Στην επιφάνεια, η νέα ρύθμιση της κυβέρνησης για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο φαίνεται δίκαιη και φιλολαϊκή: σταθερό επιτόκιο 2,9%, βελτιωμένη συναλλαγματική ισοτιμία και προθεσμία ένταξης έως τον Ιούνιο του 2026. Στην πράξη, όμως, η ιστορία είναι πιο σύνθετη και έχει έντονη διάσταση. Μισοί δανειολήπτες – κυρίως όσοι δεν χρειάζεται να αποδείξουν εισοδηματικά κριτήρια – θα κερδίσουν άμεσα. Ταυτόχρονα, όμως, οι τράπεζες και οι διαχειριστές δανείων (servicers) βλέπουν ήδη τις γραμμές κόστους να μεγαλώνουν, ενώ οι πολιτικές αποφάσεις που προηγήθηκαν υπονοούν πίσω από τις κουρτίνες διαπραγματεύσεις με ισχυρά συμφέροντα.
Τα νούμερα μιλούν μόνα τους: πάνω από 20.000 δάνεια εντάσσονται στην κατηγορία των 15% βελτίωσης ισοτιμίας, ενώ το συνολικό κόστος για τις τράπεζες μπορεί να φτάσει τα 600 εκατομμύρια ευρώ αν όλοι οι δανειολήπτες συμμετάσχουν. Η πίεση στις τράπεζες, λοιπόν, δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και πολιτική, καθώς η κυβέρνηση θέλει να δείξει «μέριμνα για τον πολίτη» χωρίς να διακινδυνεύσει την κεφαλαιακή επάρκεια του τραπεζικού συστήματος.
Όταν οι ρυθμίσεις συναντούν την πραγματική οικονομία
Δεν είναι τυχαίο ότι η τέταρτη κατηγορία, αυτή που δεν απαιτεί εισοδηματικά κριτήρια, δημιουργεί ένα είδος «προνομιακής γραμμής εκκίνησης». Κάποιοι αναλυτές σχολιάζουν ότι πίσω από αυτή τη ρύθμιση υπάρχουν ισχυρές πιέσεις από λόμπι δανειοληπτών και επιχειρηματικών κύκλων, που βλέπουν στην αναδιάρθρωση των δανείων ευκαιρία για επανακεφαλαιοποίηση ή ακόμη και πώληση δανειακών χαρτοφυλακίων με «καθαρά» κέρδη.
Η παραοικονομική διάσταση φαίνεται και στον τρόπο που διαχειρίζονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Τα servicers που έχουν πάρει δάνεια μέσω τιτλοποιήσεων τύπου Ηρακλής βλέπουν την πολιτική ρύθμιση σαν ένα εργαλείο για να ανασυγκροτήσουν τα χαρτοφυλάκια τους και να μειώσουν κινδύνους. Εντέλει, οι δανειολήπτες μπορεί να κερδίσουν προσωρινά από την ευνοϊκή ισοτιμία, αλλά μακροπρόθεσμα οι τράπεζες και οι χρηματοοικονομικοί διαχειριστές κρατούν τα κλειδιά του παιχνιδιού.
Συμπερασματικά, η νέα ρύθμιση δεν είναι απλώς μια «χαριστική κίνηση» προς τους δανειολήπτες. Είναι ένα πολύπλοκο παραπολιτικό και παραοικονομικό παιχνίδι ισορροπιών, όπου τα συμφέροντα πολιτικών, τραπεζών και δανειοληπτών συναντώνται και συγκρούονται. Και ενώ τα φώτα της δημοσιότητας επικεντρώνονται στους αριθμούς και τις βελτιώσεις ισοτιμίας, πίσω από τις κουρτίνες εκτυλίσσονται πραγματικά παιχνίδια ισχύος που θα καθορίσουν ποιοι θα ωφεληθούν και ποιοι θα πληρώσουν τελικά το τίμημα.
